Sadzenie winnic: Pierwsza pielęgnacja winorośli i wybór lokalizacji

Sadzenie winnicy jest kluczowym krokiem w zapewnieniu wysokiej jakości produkcji wina. Bez względu na to, czy zdecydujesz się na odmładzanie starszych winnic, czy zakładanie nowych, konieczne jest odpowiednie przygotowanie podłoża i dbałość o rośliny od samego początku. Ten artykuł przynosi praktyczne porady, jak dbać o nowo posadzone winnice, aby dobrze się przyjęły i w przyszłości przynosiły obfite plony.

Przygotowanie sadzonek

Sadzonki sprzedawane są w specjalistycznych sklepach w wiązkach lub pojedynczo. Należy je przechowywać w chłodnym i wilgotnym środowisku, aby zapewnić ich długą żywotność w stanie uśpienia i uniknąć przedwczesnego kiełkowania. W przeciwnym razie istnieje ryzyko złamania nowych przyrostów, w trakcie wysadzania.

Po przyniesieniu sadzonek do domu nie należy zwlekać z sadzeniem. Jeśli jest taka konieczność, należy je przechowywać  w ciemnym i chłodnym miejscu. Około dwa dni przed sadzeniem warto przyciąć korzenie do długości dłoni, a następnie umieścić je w pojemniku z wodą, aby rośliny zaczęły ją pobierać i mogły zacząć puszczać pędy. Idealnie jest dodać do wody również stymulator ukorzeniania, który oferujemy zarówno w wersji sypkiej, jak i płynnej. Nowością w naszej ofercie jest płynny stymulator korzeni Razormin. Jego zaletą jest większe tworzenie korzeni, lepsze ukorzenianie, zwiększenie odporności na stres i zwiększenie szans na przyjęcie się rośliny.

Podczas samego sadzenia można również zanurzyć korzenie w preparacie Agrisorb, który po namoczeniu w wodzie tworzy żel, dostarczający winoroślom wodę. Agrisorb jest w stanie zatrzymać do 250-krotnej ilości wody.

Przygotowanie gleby i pielęgnacja po sadzeniu

Po posadzeniu nowych sadzonek kluczowe jest zapewnienie, aby gleba wokół krzewów była stale spulchniona. Regularne spulchnianie nie tylko wspomaga wzrost korzeni, ale także skutecznie eliminuje chwasty, które mogą zagłuszyć młode rośliny. Spulchnianie dodatkowo poprawia napowietrzenie gleby, co jest kluczowe dla zdrowego wzrostu winorośli.

Wybór odpowiedniej lokalizacji dla winnicy jest kluczowym czynnikiem, ponieważ gleba i terroir odgrywają istotną rolę w rozwijaniu i wyrażaniu unikalnego charakteru wina. Przyjrzymy się znaczeniu odpowiedniego terroir i jak właściwie łączyć czynniki, takie jak rodzaj gleby i mikroklimat, aby osiągnąć optymalne warunki do uprawy winorośli. Odkryjemy tajemnice tego, jak terroir wpływa na smak i styl wina oraz jak winiarze mogą wykorzystać unikalny charakter każdej lokalizacji do stworzenia wina z niepowtarzalnym odciskiem miejsca.

Najpierw opiszę w skrócie moją sytuację. Mam winnicę, która ma wiele dziesięcioleci, a jej wiek niestety staje się coraz bardziej widoczny. Nie rodzi już tak jak dawniej, co roku obumiera kilka krzewów. Zdecydowałem się więc na jej odnowienie.

Odnawianie winnic (czyli wykarczowanie starej i posadzenie nowej) należy do rutynowej pracy winiarza. Ogólnie przyjmuje się, że gleba po usunięciu starej winnicy powinna odpoczywać przez co najmniej dwa lata. W tym czasie należy na niej uprawiać zielony nawóz, dostarczyć glebie składniki wyczerpane przez wcześniejszą uprawę i dokładnie ją napowietrzyć oraz pozbyć się starych korzeni i resztek. Można to łatwo osiągnąć poprzez głębszą orkę, a po dodaniu nawozów – przez ich wymieszanie za pomocą glebogryzarki.

Przechodząc do samego sadzenia winorośli i wpływu terroir.
Przed sadzeniem winorośli, niezależnie od tego, czy na starym miejscu, czy w nowym, warto pobrać próbki gleby i zlecić ich analizę w laboratorium.

Co to jest terroir?

Termin „terroir” pochodzi z języka francuskiego i odnosi się do ogólnej charakterystyki i szczególności danego miejsca, które wpływają na uprawę winorośli. Terroir obejmuje wiele czynników, takich jak gleba, klimat, nasłonecznienie, nachylenie terenu oraz inne aspekty geograficzne i klimatyczne.

W winiarstwie i produkcji wina terroir odgrywa kluczową rolę, ponieważ przyczynia się do unikalnego smaku i charakteru wina z danego regionu. Różne regiony mają różne terroir, co prowadzi do tworzenia różnych stylów wina.

Winiarze starają się wykorzystywać naturalny terroir, aby tworzyć wina o wyraźnym lokalnym charakterze. Terroir może wpływać nie tylko na smak wina, ale także na jego aromat, kolor i ogólny styl. Lokalna gleba i warunki klimatyczne mogą nadać winu charakterystyczne cechy unikalne dla danego miejsca uprawy winorośli.

Gleba jest najważniejszym składnikiem lokalnego terroir. Ta informacja jest ważna przy wyborze odmiany, którą chcemy posadzić. Nie wszystko pasuje wszędzie - jak to się mówi. Każda lokalizacja ma swój potencjał w odniesieniu do odmiany, dlatego ważne jest, aby to określić i podjąć właściwą decyzję.

Być może pomoże Wam w tym trudnym wyborze proste zestawienie, które trochę podpowie, jak najlepiej wykorzystać glebę. Ogólnie przyjmuje się, że:

• na piasku powstają wina, w których dominuje świeżość, mają harmonijną kwasowość i są przyjemnie lekkie,
• maziste gliny tworzą wina pełne ciała, mocne i solidne,
• wapienne podłoże tworzy bardzo delikatne, słone, smakowo zrównoważone i aksamitne wina.

Analiza laboratoryjna ujawni skład gleby i ułatwi podjęcie decyzji, co i gdzie posadzić. Pokaże również niedobory lub nadmiary składników i składników odżywczych w glebie, dzięki czemu odpowiednio dobierzemy nawóz.

Struktura gleby również ma znaczenie. Powinna być porowata, niezbyt tłusta i niezbyt ciężka, aby mogła stworzyć najlepsze warunki dla przyszłego szybkiego wzrostu systemu korzeniowego oraz aby miała idealną przepuszczalność wody i tlenu.

W glebach piaszczystych woda często przesiąka zbyt szybko i intensywnie, a system korzeniowy nie jest w stanie jej odpowiednio wykorzystać. Natomiast w gliniastych i tłustych glebach przenikanie wody jest utrudnione lub całkowicie zablokowane.

Terrior jest "wszystkim". Przy wyborze lokalizacji nie należy lekceważyć rodzaju gleby, która ma ogromny wpływ na jakość końcowego wina. W tym może pomóc analiza laboratoryjna, która dokładnie określi skład gleby.

Idealne są nieco lżejsze gleby,  takie, które łączą korzystne czynniki gleb ciężkich i piaszczystych. Na przykład cząsteczki gliny spowalniają przepływ wody, co pozwala roślinie lepiej i dłużej korzystać z nawodnienia.

Ci, którzy znają odmiany winorośli i swoje terroir, dzięki tym analizom potrafią odpowiedzialnie wybrać odmianę, której poświęcą kolejne dziesięciolecia swojego czasu. A ci, którzy się wahają i nie są pewni, powinni skorzystać z doświadczeń przodków. Nasi dziadkowie zazwyczaj  potrafili trafnie dobrać odpowiednią odmianę do właściwego miejsca.

Podobnie, mieli oni doskonałe wyczucie w wyborze miejsca pod uprawę winnicy. Wiedzieli, gdzie kończy się strefa przymrozków i gdzie gleba jest zbyt wilgotna.

Jednak dziś skłaniałbym się ku bardziej naukowym metodom. Pogoda i warunki u nas się zmieniają. Na pewno są inne niż sto lat temu. Ciekawe, co za osiemdziesiąt lat powie winiarz, który będzie usuwał moją tegoroczną uprawę. I co przyjdzie po niej. Może palmy daktylowe?

Przycinanie i wiązanie pędów

Kiedy z zaszczepionej części sadzonek wyrosną zielone pędy, należy przystąpić do przycinania. Najpierw na każdej sadzonce zostawiamy 2 pędy, a pozostałe całkowicie usuwamy. Przycinanie wykonujemy wcześnie, gdy pędy mają około 5 cm długości. Na sadzonce pozostawiamy pędy wyrastające bezpośrednio z głowy (szczepu) młodej sadzonki, pędy wyrastające z zrazu (miejsca łączenia podkładki z pniem) i poniżej - usuwamy. Najlepsze są pędy wyrastające jak najbliżej przyciętego wierzchołka szczepu, ponieważ pomagają szybko utworzyć zgrubienie nad odciętym wierzchołkiem. Gdy pędy osiągną długość 10 - 15 cm, słabszy z nich przycinamy. W kolejnych latach będzie on tworzył tzw. mrozowy pączek u podstawy pnia krzewu. Dłuższy pęd jak najszybciej przywiązujemy do podpory (na przykład pręta), aby jego pionowa pozycja wspomagała szybki wzrost. Częste wiązanie pędu, spulchnianie gleby i nawożenie sadzonek pozwala już w pierwszym roku wzrostu uzyskać dostatecznie długi przyrost, który w drugim roku można przyciąć na wysokość pnia.

Nawożenie dla szybszego wzrostu

Aby przyspieszyć wzrost sadzonek, stosuje się letnie nawożenie. Nawet jeśli gleba została podczas głębokiej orki wzbogacona nawozami i obornikiem, składniki te często znajdują się poza zasięgiem małego systemu korzeniowego młodych sadzonek. Jeśli zastosujemy łatwo rozpuszczalne nawozy w bezpośrednim sąsiedztwie sadzonki, w warstwie powierzchniowej gleby, składniki odżywcze stopniowo przenikają do korzeni, wspomagając wzrost. Nigdy nie rozsypujemy nawozów na liście sadzonek ani zbyt blisko korzeni, ponieważ miejscowo zwiększone stężenie składników odżywczych może uszkodzić tkanki rośliny. Nawozy rozsypujemy wokół sadzonek i mieszamy je z glebą poprzez spulchnianie.

Kolejne nawożenie wykonujemy miesiąc później, używając nawozu kombinowanego, łatwo rozpuszczalnego lub w formie płynnej. Sadzonki nie potrzebują wielu składników odżywczych, dlatego wystarczy niewielka ilość wokół każdej rośliny lub najlepiej w formie płynnej z podlewaniem. W naszym sklepie oferujemy kilka rodzajów takich nawozów. W suchych okresach wzrost sadzonek spowalnia, a nawodnienie słabym roztworem odżywczym nawozu kombinowanego jest najlepszym sposobem na jego przywrócenie. Roztwór stosuje się w koncentracji 0,1–0,2%. Roztwór odżywczy aplikujemy cienkimi sondami na głębokość 15 cm w pobliżu sadzonki, dostarczając około 2 litrów wody na sadzonkę. Na mniejszych plantacjach można wykonać otwory na tę samą głębokość i wlać roztwór konewką lub wężem podłączonym do zbiornika przewożonego na przyczepie.

Jeśli podlewalibyśmy sadzonki do zagłębień wokół nich, konieczne byłoby większe zużycie wody lub roztworu odżywczego. Po wchłonięciu podlewania powierzchniowego na zagłębieniach tworzy się twarda skorupa wyschniętej gleby, którą należy jak najszybciej spulchnić, aby zapobiec parowaniu wody i przywrócić dopływ powietrza do gleby wokół sadzonki.

Proces nawożenia

• Nawozów nie rozsypujemy na liście sadzonek ani blisko korzeni.
• Rozprowadzamy nawóz wokół sadzonek i mieszamy go z glebą poprzez spulchnianie.
• W suchych okresach dodajemy do podlewania lekki roztwór odżywczy, aplikowany na głębokość 15 cm.

Środki ochronne

• Osłony ochronne: Tworzą mikroklimat, który chroni sadzonki przed mrozem i bezpośrednim słońcem.
• Maty ściółkowe: Hamują wzrost chwastów wokół sadzonek.

Podsumowanie

Sadzenie winnic to znacząca inwestycja, która wymaga przemyślanego i starannego działania od samego początku. Regularne spulchnianie, odpowiednie nawożenie i ochrona przed niekorzystnymi czynnikami są kluczowe dla osiągnięcia zdrowego wzrostu i wysokiej produkcji. Przestrzeganie tych zasad pozwoli Twojej winnicy rozkwitać i przynosić obfite plony przez wiele lat.